"Żyjemy dzięki elektryczności!" Takie śmiałe zdanie oczywiście jest mocno na wyrost, bo parafrazując słowa Biblii, "nie samym prądem żyje człowiek", jednak prawdą jest, że w obecnym świecie elektryczność jest podstawowym medium, bez którego szalenie trudno funkcjonować. A może nawet nie da się. Tak czy siak, lepiej nie sprawdzać.
W naszych domach urządzeń działających na prąd jest mnóstwo. Od oczywiście światła, wszelkich urządzeń AGD kuchennych, przez większe czy mniejsze urządzenia łazienkowe, aż do sprzętów biurowych i drobnej elektroniki użytkowej czy komputerów. I o ile w przypadku AGD czy RTV ewentualne problemy z prądem raczej nie spowodują większych strat materialnych, o tyle już w przypadku komputerów skoki napięcia mogą poczynić wielkie szkody w delikatnej architekturze układów scalonych naszych płyt głównych.
Listwa - na co to komu potrzebne?
Kupując komputer skupiamy się często na podzespołach, obudowie, wszelkich przydatnych (mniej lub bardziej) urządzeniach peryferyjnych. Jednak niewiele osób zastanawia się co się z tym wszystkim stanie, jeśli w naszej linii elektrycznej wydarzy się przepięcie lub duży skok napięcia.
Wbrew pozorom problem ten nie dotyczy tylko starego budownictwa czy bardzo wrażliwych urządzeń. Niestety przepięcia i skoki napięciowe o różnej sile są normalne i zdarzają się wszędzie. Dlatego też trzeba mieć świadomość w jaki sposób sobie z nimi radzić i jak zapobiegać ich niepożądanym skutkom.
Jeśli posiadamy dobrej jakości zasilacz w komputerze, może on częściowo osłonić resztę podzespołów w razie nagłego skoku napięcia, jednak w żadnym wypadku nie powinniśmy w tej kwestii na nim polegać. Od tego są tytułowe listwy przeciwprzepięciowe.
Zdjęcia: lestar.pl
Często też zdarza się, że kupujemy listwy, które poza dużą ilością gniazdek posiadają włącznik. Zadowoleni z tego faktu myślimy, że nabyliśmy ochronę dla naszego sprzętu, jednak w rzeczywistości kupiliśmy zwykły przedłużacz, który wprawdzie ma pewne walory ochronne, jednak inne niż te,na których nam zależy, ale o tym za chwilę.
Listwy filtrujące oraz przeciwprzepięciowe
Wspomnieliśmy o przedłużaczach, w których znajduje się przycisk,odcinający dopływ prądu do podłączonych do niego urządzeń. Listwy takie nazywają się fachowo, listwami filtrującymi. Ich jedyną zaletą jest to, że odcinają dopływ prądu do wszystkich urządzeń podpiętych do listwy, w momencie, gdy któreś z nich uszkodziło się elektrycznie.
Aby ochronić sprzęt elektroniczny, powinniśmy wybrać właśnie listwę antyprzepięciową, która w razie potrzeby, weźmie na siebie duży skok napięcia, który może spalić nasz sprzęt. Listwy filtrujące nadają się do urządzeń mniej podatnych na problemy z napięciem. Sprawdzą się w przypadku AGD czy niektórych urządzeń RTV. Do sprzętu komputerowego należy wybrać wersje antyprzepięciowe.
Poza różnicą w samym działaniu i konstrukcji wewnętrznej, oba rodzaje listw różnią się od siebie ceną. Listwy filtrujące możemy kupić już za kilkanaście złotych, podczas gdy urządzenia antyprzepięciowe to koszt rzędu kilkudziesięciu złotych. Warto jednak taki koszt ponieść.
Przeciwprzepięciowa ochrona sprzętu
Listwy przeciwprzepięciowe zostały zaprojektowane tak,aby chronić podłączone do nich urządzenia przed różnego rodzaju anomaliami elektrycznymi. Listwa ochroni wrażliwe podzespoły przed szumami elektrycznymi czy chwilowymi i ograniczonymi skokami napięcia, które są spowodowane podłączeniem urządzenia, które powoduje duże obciążenie dla sieci.
Ważnym elementem ochrony sprzętu elektronicznego jest też sam stan sieci elektrycznej w naszym domu. Listwa powinna być podłączona do gniazdka z odpowiednio poprowadzonym uziemieniem. I tutaj rada ogólna, nigdy nie podłączajmy żadnego urządzenia elektrycznego do gniazdka bez uziemienia.
Jeśli stan naszej instalacji elektrycznej w domu jest zadowalający i chcemy wybrać dobrą listwę przeciwprzepięciową, powinniśmy zwrócić uwagę na kilka ważnych aspektów. Poza stricte praktycznymi informacjami, takimi jak ilość gniazd czy długość przewodu, powinniśmy zwrócić uwagę na czas reakcji listwy, poziom absorpcji energii, maksymalny prąd impulsu, maksymalne obciążenie listwy.
Maksymalne obciążenie listwy, to parametr, który będzie nas zapewne interesował jako pierwszy. Określa on jak wiele obciążających linię urządzeń możemy podłączyć do listwy bez obniżania jej skuteczności.
Maksymalny prąd impulsu, określa jakiego natężenia prąd może przepływać przez obwody listwy. Im wyższa wartość, tym lepiej. Dobre produkty cechują się tym parametrem na poziomie 90 kA.
Poziom absorpcji energii, czyli określenie ile energii listwa jest w stanie zatrzymać bez uszkodzenia podłączonego do niej sprzętu. Unikajmy listw, które ten parametr mają mniejszy niż 400 J.
Czas reakcji listwy, czyli jest to wartość czasu, jakiego potrzebuje listwa do reakcji. Maksymalna dopuszczalna wartość to 25 ns.
Dodatkowe filtry, zbytek czy dodatek?
Wielu producentów listw przeciwprzepięciowych, wzbogaca swoje produkty o dodatkowe zabezpieczenia i filtry różnego rodzaju. Nie są to elementy obligatoryjne dla każdego, jednak często są one bardzo przydatne, mimo że podnoszą cenę zakupu takiej listwy.
Możemy więc znaleźć filtry minimalizujące zakłócenia fal radiowych, elektromagnetycznych, telefonicznych czy dla sieci lokalnej. Bogato wyposażone listwy mogą posiadać ponadto tryby pracy energooszczędnej (przydatne głównie w salonach). Tryb ten odłącza urządzenia, które przechodzą w stan czuwania. Zdarzają się także modele zdalnie sterowane oraz z portami USB.
Jeśli mamy małe dzieci, warto sprawdzić, czy listwa, którą zamierzamy kupić posiada specjalną blokadę, uniemożliwiającą wkładanie do otworów gniazdka różnych przedmiotów. Dzieci lubią eksperymentować z tego rodzaju urządzeniami, więc warto pomyśleć o ich bezpieczeństwie.
Zdjęcia: lestar.pl
Listwa, wybór konieczny
Bez względu na to jaki sprzęt posiadamy, warto zainwestować dodatkowe złotówki na zakup dobrej listwy przeciwprzepięciowej. Dzięki temu możemy mieć dużo większą pewność, że nasz sprzęt nie spali się z powodu zakłóceń napięć w naszej sieci elektrycznej. Kupując dobry produkt, zapewniamy sobie więcej spokoju, a swoim sprzętom elektronicznym dłuższy i spokojniejszy żywot.
